در دهههای اخیر، پاسپورت به عنوان یک ابزار اساسی برای دستیابی به تجربیات جهانی بهشمار میآید و با توسعه سفرهای بینالمللی، تأثیر و اهمیت این مدرک بر زندگی افراد بیش از هر زمان دیگری آشکارتر شده است. از این رو، شناخت رتبهبندی برترین پاسپورت های جهان و تغییرات آن در طول زمان، به عنوان یک نماینده از ارتباطات بینالمللی و دسترسی به کشورها، بسیار حائز اهمیت میباشد.
در سال 2024، شاخص هنلی بهعنوان یکی از معیارهای مهم در این حوزه، رتبهبندی جدیدی از پاسپورتهای جهان ارائه کرده است. این رتبهبندی نه تنها نمایندهای از ارتباطات بینالمللی و فرصتهای سفر، بلکه یک آینه از تغییرات اقتصادی، سیاسی، و بهداشتی در سطح جهان نیز محسوب میشود.
در این مقاله از موسسه پن استیودنتز، به بررسی و تحلیل رتبهبندی جدید برترین پاسپورت های سال 2024 پرداخته و نگاهی نزدیک به عوامل مؤثر در این رتبهبندی انداختهایم. از ارتقاء یا کاهش رتبه پاسپورتها، گرفته تا تأثیرات جهانی نظیر شرایط جهانی و اقتصاد جهانی بر این امتیازات، همه جنبهها بهصورت کامل مورد بررسی قرار گرفتهاند.
آنچه در مقاله خواهید خواند:
شاخص گذرنامه Henley Passport Index رتبه بندی اصلی و معتبر همه ی گذرنامه های جهان است و امتیازات پاسپورتها بر اساس تعداد کشورهایی که شهروندان با این پاسپورت میتوانند بدون ویزا وارد شوند، یا با ویزاهای آنلاین یا ویزاهای در محل وارد شوند، محاسبه میشود. این شاخص مبتنی بر داده های بصری است که از طریق پرسش نامه محرمانه از 195 کشور و منطقه برای بررسی نیاز به ویزا در سفر به کشورهای دیگر جمع آوری می شود.
این شاخص به طور ماهانه توسط دانشگاه هنلی در انگلستان محاسبه و ارائه می شود و از زمان معرفی خود در سال 2006 تاکنون منبع اول برای مقایسه توانایی های مسافرتی مختلف گذرنامه ها در سرتاسر جهان بوده است.
بر اساس داده های بین المللی انجمن حمل و نقل هوایی که بزرگترین و دقیق ترین پایگاه اطلاعاتی مسافرتی است و تیم پژوهشی هنلی و شرکا با افزودن اطلاعات بیشتر بر آن کار کرده اند. با داده های تاریخی 18 ساله و تحلیل های منظم بازتاب دهنده تحولات اخیر در قدرت گذرنامه ها، این شاخص منبع با ارزشی برای شهروندان جهانی و ابزار مرجع استاندارد تخصصی برای تدوین سیاست های دولتی در این حوزه محسوب میشود.
رتبه بندی بهترین پاسپورت های جهان، نه تنها نمایانگر تعداد کشورهایی است که شهروندان برای سفر بدون ویزا در اختیار دارند، بلکه تاثیرات عوامل مختلف از جمله سیاستهای مهاجرتی، اقتصاد، و حتی وضعیت بهداشتی جهانی را نیز دربرمیگیرد. در این قسمت، با دقت به بررسی لحظهای از جدیدترین رتبهبندی پاسپورتها از طریق شاخص هنلی میپردازیم تا تصویری روشنتر از قدرت و ضعف هر پاسپورت ارائه دهیم.
اگر بخواهیم به چندین پاسپورت اول رتبه بندی اشاره کنیم که از نظر قدرت جهانی در رتبه های اول قرار دارند؛ در جایگاه اول برترین پاسپورت های جهان سنگاپور، در جایگاه دوم ژاپن و در جایگاه سوم فنلاند، فرانسه، آلمان، ایتالیا،کره جنوبی، اسپانیا و سوئد قرار گرفته اند. پاسپورت انگلستان، اتریش، دانمارک، ایرلند، لوکزامبرگ و هلند در جایگاه چهارم و بلژیک، مالتا، نروژ و پرتقال در جایگاه پنجم قرار دارند.
مقاله پیشنهادی: زندگی در لندن | مزایا و معایب + هزینه ها
سنگاپور کشوری مستقل در جنوب شرقی آسیا است که در سال 1965 از مالزی جدا شد. 5.5 میلیون نفر جمعیت دارد و اکثریت آن را چینی ، مالایی و هندی تشکیل می دهند. سنگاپور از نظر اقتصادی یکی از قدرتمندترین کشورهای جهان به شمار می رود و بانکداری، تجارت و صنعت قدرتمندی دارد. زیرساخت های مدرنی دارد و از نظم و امنیت بالایی برخوردار است. با پاسپورت سنگاپور می توان به 193 کشور در دنیا سفر کرد. شهروندی سنگاپور بر پایه خون یا زمینه ی تابعیتی اعطا می شود. اگر شخص در سنگاپور متولد شده باشد و یا پدر و مادرش شهروند سنگاپور باشند حق شهروندی را دارد. همچنین با ازدواج با فرد سنگاپوری حق شهروندی می توان گرفت.
ژاپن کشوری در شرق آسیا می باشد. یکی از قدرت های اقتصادی جهان به شمار می آید و سومین اقتصاد بزرگ دنیا به حساب می آید. فرهنگ ژاپنی با ترکیبی از فرهنگ بومی و فرهنگ چینی – کره ای شکل گرفته است. غذاهای محلی ژاپن مانند سوشی ، ساشیمی در سراسر جهان محبوب هستند. با پاسپورت ژاپنی می توان به 192 کشور دنیا بدون ویزا سفر کرد.
فنلاند در شمال اروپا واقع شده و هلسینکی پایتخت آن است. جمعیت آن حدود 5.5 میلیون است و اقتصادی بر پایه صنایع پیشرفته ، مخابرات و فناوری اطلاعات دارد. دارای نظم و امنیت بالایی بوده و آموزش و سلامت رایگان است. با پاسپورت فنلاند می توان به 191 کشور در دنیا بدون ویزا سفر کرد. راه های دریافت پاسپورت فنلاند: با متولد شدن در فنلاند شخص به طور خودکار شهروندی کسب می کند – تابعیت یکی از والدین – ازدواج با یک فرد فنلاندی و یا با داشتن اقامت بیش از 5 سال می توان برای شهروندی درخواست داد.
فرانسه در غرب اروپا واقع شده و پاریس پایتخت آن است. فرانسه یک قدرت اقتصادی، فرهنگی و سیاسی مهم در جهان است. با پاسپورت فرانسه می توان به 191 کشور جهان بدون ویزا سفر کرد. راه های دریافت پاسپورت فرانسه : تابعیت یکی از والدین – ازدواج با شهروند فرانسوی و یا اقامت طولانی بیش از 10 سال
مقاله پیشنهادی: خرید ملک در کانادا
سوریه و عراق و افغانستان در 3 رتبه ی آخر این جدول قرار گرفته اند و این شاخص بر اساس مسائل سیاسی اجتماعی این کشور ها محاسبه می شوند. برخی از دلایلی که باعث ضعیف بودن پاسپورت بعضی از کشورها میشوند، عبارتند از:
پاسپورت ایران در سال 2024 در جایگاه 96ام قرار گرفته است و نسبت به سال 2022 ، 6 رتبه افزایش داشته است.
با پاسپورت ایرانی به 43 نقطه از جهان می توان بدون ویزا سفر کرد که از جمله ترکیه، مالزی، ونزوِئلا، مالدیو و قطر و چندین کشور نیز ویزای ورود در فرودگاه دارند.
برای باقی کشورها باید از طریق ویزا اقدام کرد که بعضی پروسه راحت و بعضی مراحل سخت تری دارند.
اطلاعات مربوط به امکان ورود بدون ویزا برای افراد با پاسپورت ایرانی ممکن است در طول زمان تغییر کند، بنابراین همیشه به تاریخ بهروز رسانی شده در سایت مراجعه کنید یا با سفارت یا کنسولگری کشور مورد نظر تماس بگیرید تا اطلاعات رسمی و دقیق را دریافت کنید. در زیر چند کشور ذکر شدهاند که ایرانیان با پاسپورت ایرانی میتوانند بدون ویزا وارد آنها شوند:
در یک نگاه کلی اگرچه ارزیابی معمول امتیازات پاسپورتها بر اساس دسترسی بدون نیاز به ویزا به کشورهای مختلف است، اما در پس این موضوع داستان بیشتری وجود دارد. دارا بودن پاسپورت بسیار قدرتمندی که درهای بسیاری را در سراسر جهان برای سفر باز میکند، ممکن است موجب اعتبار بیشتری شود اما همزمان با مسئولیتهایی نیز همراه است.
شهروندان کشورهای برتر رتبهبندی مانند ژاپن، آلمان و سنگاپور از امتیاز سفرهای تقریباً بدون مشکل و بدون محدودیت برخوردارند. با این حال، پاسپورت آنان حکایت از وظیفهای ضمنی دارد. به عنوان شهروندان با قابلیت آزادانه حرکت در جهان، آنها سفیرانی هستند که میتوانند با ارتباطات فرهنگی محترمانه خارجی، نگرش کشور خود را تحت تأثیر قرار دهند.
اگرچه رتبههای پایینتر موانعی را ایجاد میکنند، اما پاسپورت تمام کشورها این امکان را دارند. هر سفر بینالمللی فرصتی برای تقویت درک متقابل است. شاید به همین دلیل، بهترین پاسپورتها کسانی هستند که دارندگانشان در هر جا که میروند، دیگران را بالا میبرند و ارزشی پایایی را فراهم میکنند که تنها سیاستهای ویزا آن را درک نمیکنند. قدرت واقعی پاسپورت در صفحات آن نیست بلکه در دستان کاربران مهربانش میباشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر راجع به پاسپورت و مهاجرت به انگلستان می توانید از پن استیودنتز مشاوره بگیرید.